ریچارد کانتی لونریچارد کانتیون یک اقتصاددان ایرلندی و فرانسوی بود. وی دارای دیدگاه‌های اقتصادی مانند: نظریه مقداری پول، ثروت، عرضه پول و موازنه پرداخت‌ها، تحلیل کارآفرین و غیره بود. ۱ - شخصیتشناسیریچارد کانتی‌لون فرزند فیلیب کانتی‌لون اهل بالی‌هیگ در ایرلند متولد شد. البته تاریخ تولد آن به صورت دقیق معلوم نیست؛ اما بعضی‌ها تولد وی را در دهه ۱۶۸۰ دانسته‌اند. در فاصله زمانی ۱۷۱۶ و ۱۷۲۰ کانتی‌لون در پاریس زندگی می‌کرد و در همان جا به‌عنوان بانکدار مشغول به‌کار شد. وی توانست از طریق بورس‌بازی زمین، ثروت زیادی برای خود جمع کند. وی بعد از مدتی زندگی در هلند، به پاریس بازگشت و در سال ۱۷۳۴ به لندن رفت. [۱]
واگی، جانی و گروئن وگن، پیتر، تاریخ مختصر‌اندیشه اقتصادی (از مرکانتیلیسم تا پول‌باوری)، ترجمه غلامرضا ارمکی، تهران، نی، ۱۳۸۷، چاپ اول، ص۳۰.
در همان سال تمام اموال وی به سرقت رفت و خودش هم در بسترش به‌دست مستخدم مخصوصش به قتل رسید و خانه‌اش طعمه حریق شد و نسخه‌های خطی کتاب‌هایش در آتش‌سوزی از بین رفت. [۲]
رابینز، لایوتل، تاریخ‌اندیشه اقتصادی، ترجمه غلامرضا آزاد ارمکی، تهران، نی، ۱۳۸۳، چاپ اول، ص۱۳۳.
۲ - اثر ریچارداز او فقط یک اثر به‌نام "مقاله‌ای درباره ماهیت تجارت درکل" به‌جای مانده است؛ این اثر در سال ۱۷۳۰ نوشته شد؛ ولی اولین نشر چاپی آن در سال ۱۷۵۵ به‌زبان فرانسوی به چاپ رسیده است. [۳]
واگی، جانی و گروئن وگن، پیتر، تاریخ مختصر‌اندیشه اقتصادی (از مرکانتیلیسم تا پول‌باوری)، ترجمه غلامرضا ارمکی، تهران، نی، ۱۳۸۷، چاپ اول، ص۳۰.
هیوم، تورگو، استوارت میل و آدام اسمیت تا حدودی تحت تاثیر نوشته‌ی وی قرار گرفته‌اند. با این وجود، مقاله او حدود ۱۰۰ سال کاملا به فراموشی سپرده شد تا اینکه استانلی جونز (William Stanley Jevons) در سال ۱۸۸۱ آن‌را دوباره بازیافت و زنده کرد. [۴]
بلاگ، مارک، اقتصاددانان بزرگ (قبل از کینز)، ترجمه غلام‌علی فرجادی، تهران، وثقی، ۱۳۵، چاپ اول، ص۳۰.
مقاله وی در سه بخش تقسیم می‌شود؛ بخش اول تحلیل کلی از عملکرد اقتصاد، بخش دوم بحث مفصل‌تری درباره نظریه پول و نظریه بهره و بخش سوم بحثی درباره تجارت و بانکداری بوده و حاوی اطلاعات دقیقی است. [۵]
رابینز، لایوتل، تاریخ‌اندیشه اقتصادی، ترجمه غلامرضا آزاد ارمکی، تهران، نی، ۱۳۸۳، چاپ اول، ص۱۳۶.
ارتباط نزدیکی به خصوص بین مقاله کانتی‌لون و نوشته‌های ویلیام پتی (William Petty: ۱۶۲۳-۱۶۸۷) وجود دارد. آنها وجوه تشابه آماری عمده‌ای به‌خصوص درباره نظریه ارزش آشکار می‌سازد. ثانیا دو نویسنده توصیف‌های روشنی درباره بعضی مفاهیم پایه به‌دست آوردند که به‌طور گسترده در اقتصاد سیاسی کلاسیک استفاده می‌شد. تحلیل ارزش از جانب کانتی‌لون مسئله سنجش پتی را حل کرد. او بر نقش کارآفرین و نیز نقش سود تاکید کرد و تحلیلش از گردش کالای اساسی تحلیل کنه (Francois Quesnay: ۱۶۹۴-۱۷۷۴) را پیش‌بینی می‌کرد. مقاله وی که بزرگتر از یک جزوه بود، دارای عنوانی با چاشنی مرکانتیلیستی است؛ که بر فیزیوکرات‌ها و در واقع بر اقتصادانان سیاسی در تمام نقاط اروپا تاثیر عمیقی گذاشت. [۶]
واگی، جانی و گروئن وگن، پیتر، تاریخ مختصر‌اندیشه اقتصادی (از مرکانتیلیسم تا پول‌باوری)، ترجمه غلامرضا ارمکی، تهران، نی، ۱۳۸۷، چاپ اول، ص۷۶-۷۷.
با توجه به تاکیدی که کانتی‌لون بر الگوی مصرفی مالکان داشت، می‌توان وی را جزء فیزیوکرات‌ها دانست و با توجه به باور وی بر مازاد صادراتی وی را جزو مکتب سوداگران به‌حساب آورد. [۷]
بلاگ، مارک، اقتصاددانان بزرگ (قبل از کینز)، ترجمه غلام‌علی فرجادی، تهران، وثقی، ۱۳۵، چاپ اول، ص۳۰.
۳ - دیدگاه‌های اقتصادی کانتیلوندیدگاههای اقتصادی ریچارد کانتی‌لون بدین شرح هست: ۳.۱ - نظریه مقداری پولوی معتقد بود، سیاست بهره‌برداری دائمی از طلا، موجب فقر و ورشکستگی اقتصادی خواهد شد. به‌عبارت دیگر، با کشف معادن طلا و بهره‌برداری از آن، قدرت خرید در اقتصاد داخلی افزایش یافته و در نتیجه سطح اشتغال بالا می‌رود، مردم سریعا درآمد اضافه را خرج می‌کنند و هرگاه عرضه کل در جامعه افزایش نیابد و ثابت بماند، قیمت‌ها بالا خواهد رفت. با افزایش قیمت‌ها و فرض این که قیمت‌ها در کشورهای دیگر ثابت بماند، واردات کشور مورد نظر افزایش خواهد یافت. در نتیجه، نه تنها تولید کشور با کسادی مواجه می‌شود، بلکه به‌علت فزونی واردات بر صادرات، طلا نیز از کشور خارج خواهد شد. این امر به‌نوبه خود و از طریق "نظریه مقداری پول" منجر به کاهش قیمت‌ها خواهد شد. خروج طلا تا هنگامی ادامه خواهد یافت که قیمت‌ها در بازارهای داخلی به‌اندازه کافی برای تشویق خریداران به خرید بیشتر، کاهش یابد. [۸]
تفضلی، فریدون، تاریخ عقاید اقتصادی (از افلاطون تا دوره معاصر)، تهران، نی، ۱۳۷۵، چاپ دوم، ص۶۵.
۳.۲ - ثروتبرخلافاندیشههای سوداگران اولیه که ثروت را بر پول منطبق می‌دانستند، کانتی‌لون زمین و کار را به‌عنوان دو منبع اصلی ثروت می‌دانست و همه انواع کار را صرف‌نظر از اینکه در کشاورزی، صنعت، تجارت و یا تولید کالای تجملی مورد استفاده قرار گیرد، مولّد در نظر می‌گیرد؛ با این حال او همانند پتی معتقد است که ظرفیت فعالیت‌های مختلف در تولید ثروت یکسان نیست. وی همچنین بر نقش زمین در دوام بخشیدن به تمام فعالیت‌های دیگر تاکید دارد؛ زیرا کل جامعه، مواد غذایی را از زمین به‌دست می‌آورد؛ حتی کسانی که از دیگر منابع طبیعی مستقیما بهره‌برداری می‌کنند (مانند ماهی‌گیران)، برای بقای خود به محصولات زمین نیاز دارند. به این ترتیب، وی به‌طور اخص نقش زمین و منابع طبیعی به‌طور اعم را مورد تاکید قرار داد. از دیدگاه وی مواد خام از زمین به‌دست می‌آید و به کالای قابل استفاده تبدیل می‌شود. [۹]
واگی، جانی و گروئن وگن، پیتر، تاریخ مختصر‌اندیشه اقتصادی (از مرکانتیلیسم تا پول‌باوری)، ترجمه غلامرضا ارمکی، تهران، نی، ۱۳۸۷، چاپ اول، ص۷۸.
۳.۳ - آزادی اقتصادیزمانیکه قیمت محصولات کشاورزی به وضع خود رها شوند، از یک سو آزادانه به‌سوی قیمت طبیعی سوق پیدا می‌کند و از سوی دیگر درآمد کشاورزان افزایش می‌یابد. این امر، تقاضای کل را افزایش می‌دهد. ملاحظه می‌شود که وی به‌نحوی مدافع اقتصاد بازار آزاد و در مواردی طرفدار‌اندیشه "لسفری" است. اصطلاح لسفر یک اصطلاح فرانسوی (lassiez faire: let them do it) و به‌معنای "بگذار بگذرد" است. در اصل لسفر، بهترین دولت دولتی است که حداقل دخالت را در امور دارا است. نیروهای بازار آزاد و رقابتی، تولید، مبادله و توزیع را هدایت و راهنمایی خواهند کرد. اقتصاد به‌گونه‌ای عمل می‌کند که به‌خودی خود، خودش را اصلاح کرده و تمایل به سمت اشتغال کامل، بدون دخالت دولت در آن وجود دارد. دخالت دولت تنها باید محدود به اعمال حقوق مالکیت، تمهیدات دفاع ملی و تعلیم و تربیت عمومی شود. وی اقتصاد لسفری را اسلحه‌ای علیه کارگران فقیر تلقی می‌کرد؛ که در فرایند مذکور برای پیشرفت تکنیکی و گسترش مساله رقابت ناچار بودند به حداقل دستمزد و محرومیت تن بدهند. [۱۰]
ژید، شارل و ریست، شارل، تاریخ عقاید اقتصادی، ترجمه کریم سنجابی، تهران، چاپخانه سینا، ۱۳۴۷، چاپ اول، جلد اول، ص۲۸۹.
به‌نظر وی تحقق‌اندیشه لسفری دستیابی به منافع شهروندان را محقق می‌سازد. همچنین طبق نظر وی در صورت قبول این عقیده دیگر نیازی به مقدس شمردن مالکیت خصوصی نیست. برای همین عقاید وی در این زمینه به فیزیوکرات‌ها و کلاسیک‌ها بیشتر شبهات دارد تا اینکه به عقاید سوداگران شبیه باشد. [۱۱]
دادگر، یدالله، تاریخ تحولات‌اندیشه اقتصادی (آزمونی مجدد)، قم، انتشارات دانشگاه مفید، ۱۳۸۳، چاپ اول، ص۲۰۶.
۳.۴ - زارعان و اجاره‌های سهگانهیکی دیگر از جنبه‌های اساسی و بدیع در اقتصاد کانتی‌لون، تاکید وی بر نقش زارعان در تولید کشاورزی است. زارع، به‌عنوان سرمایه‌گذار حقیقی در نظر گرفته می‌شود که مسئول فرایند تولید است و تصمیم می‌گیرد که چه چیزی تولید کند. از همه مهمتر اینکه زارعان شیوه زراعت را تعیین می‌کنند. از نظر وی، کشاورزان باید به‌اندازه کافی ثروتمند باشند تا بتوانند بهترین تکنیک‌های موجود و مولد‌ترین آنها را به‌کار گیرند. در این فرایند، تمام محصولات کشاورزی عاید کشاورز می‌شود؛ که باید به سه اجاره بها تقسیم شود؛ که هر قسمت یک سوم ارزش کل است. اجاره بهای اول باید به صاحب زمین، به‌صورت پول نقد پرداخت شود. دو اجاره بهای دیگر، باید توسط زارع برای خرید همه ابزارهای ضروری و مواد خام برای ادامه کار زراعت و نیز تضمین مایحتاج زندگی برای کارگران استفاده شود. این نظریه، پیش‌بینی مهمی برای دیدگاه کلاسیک درمورد توزیع درآمد ملی به دستمزدها، سود و اجاره (رانت) بود. ۳.۵ - ارزش ذاتیکانتیلون بین ارزش ذاتی و قیمت بازار تمایز قائل بود و ارزش ذاتی را میزان کمّی زمین و کاری می‌دانست که در تولید آن دخیل است. کالاها همیشه با این ارزش در بازار به فروش نمی‌رسد. ارزش بازار بر پایه خوش‌خلقی‌ها و‌اندیشه‌های تجملی انسان‌ها استوار است. کانتی‌لون در بخش دوم مقاله خود، تحلیل دیگری از قیمت‌های بازار ارائه می‌دهد که بر پایه "کمیت تولید یا کمیت کالای تجاری عرضه‌شده در بازار، نسبت به تقاضا یا شمار خریداران" استوار است. از این رو عرضه و تقاضای موثر و واقعی نیروی اصلی تعیین کننده قیمت بازار کالا است. از نظر وی ارزش ذاتی غیرقابل تغییر است؛ ولی ارزش بازار متناسب با تغییر در وضع بازار دائما در حال تغییر است. ۳.۶ - تقاضای پولوی در مورد تغییرات تقاضای پول معتقد است، تقاضای پول به کسانی بستگی دارد که ابتدا پول به‌دست آنها می‌رسد. اگر پول به‌دست کسانی برسد که تقاضای آنها برای پول کم باشد، در این صورت آن‌را به‌سرعت به دیگری می‌رساند و قیمت، شروع به افزایش می‌کند؛ اما اگر پول به‌دست کسانی برسد، که تمایل به ذخیره و احتکار کردن آن وجود دارد، در این صورت، سطح قیمت‌ها فورا تحت تاثیر قرار نمی‌گیرد. وی در ادامه نتیجه می‌گیرد که با دو برابر کردن مقدار پول، در کشور قیمت تولیدات و کالاها همیشه دو برابر نمی‌شود. [۱۲]
رابینز، لایوتل، تاریخ‌اندیشه اقتصادی، ترجمه غلامرضا آزاد ارمکی، تهران، نی، ۱۳۸۳، چاپ اول، ص۱۴۵.
۳.۷ - عرضه پول و موازنه پرداختهاکانتیلون اثرات افزایش عرضه پول بر قیمت‌ها را مورد بررسی قرار داد. وی افزایش عرضه پول ناشی از ضرب سکه در داخل و افزایش ناشی از موازنه تجاری مناسب (بدون تغییر در ضرب سکه)، تفاوت قائل شده و نتیجه می‌گیرد که در تمام این موارد، نه تنها سطح قیمت‌ها، بلکه ساختار قیمت‌ها نیز از طریق تاثیر مستقیم پول اضافی بر الگوی مخارج گروه‌های متفاوت اجتماعی، تغییر می‌کند. [۱۳]
بلاگ، مارک، اقتصاددانان بزرگ (قبل از کینز)، ترجمه غلام‌علی فرجادی، تهران، وثقی، ۱۳۵، چاپ اول، ص۳۱.
۳.۸ - تحلیل کارآفریناقتصاددانان قبل از وی در نظریه‌پردازی خود عوامل و نهاده‌های تولید را در نیروی کار، سرمایه و زمین خلاصه می‌کردند. ابداع کارآفرینی از سوی وی، او را بر دیگر اقتصاددانان تا قرن بیستم برتری داده است. [۱۴]
دادگر، یدالله، تاریخ تحولات‌اندیشه اقتصادی (آزمونی مجدد)، قم، انتشارات دانشگاه مفید، ۱۳۸۳، چاپ اول، ص۲۰۶.
نقش کارآفرین به‌طور مشخص نقش فردی است که در تحت شرایط عدم اطمینان تصمیم می‌گیرد. به‌عبارت دیگر وی کارآفرین را به‌عنوان فردی که در یک قیمت معین کالا را می‌خرد تا در یک قیمت نامعین بفروشد، مورد تحلیل قرار داده است. از نظر وی، کارآفرین ممکن است یک تاجر، یک زمین‌دار و یا یک سرمایه‌دار باشد که کارگران را به استخدام درمی‌آورد. [۱۵]
بلاگ، مارک، اقتصاددانان بزرگ (قبل از کینز)، ترجمه غلام‌علی فرجادی، تهران، وثقی، ۱۳۵، چاپ اول، ص۳۱.
۳.۹ - سود و سرمایهمیزان سود زارع در هیچ‌جا به میزان سرمایه به‌کار گرفته‌شده در مزرعه ارتباط ندارد؛ بلکه به تردیدها، بلاتکلیفی‌ها و خطرهایی که زارعان در تولید و فروش کالاها با آن مواجه‌اند، مربوط است. کانتی‌لون دیدگاه بسیار جالبی در مورد سرمایه دارد؛ که بعدها بر آدام اسمیت و ریکاردو تاثیر گذاشت. از دیدگاه او، دستمزدها از محصولات کشاورزی تشکیل شده و جدا از مواد خام است که آن هم مستقیما از زمین به‌دست می‌آید. از این‌رو وقتی از دیدگاه اقتصاد کلان به سرمایه به‌عنوان دامنه‌ای در حسابداری ملی نگریسته می‌شود، سرمایه از دستمزدها (حداقل معیشتی که به کارگران پرداخت می‌شود.) یا به بیان دقیق‌تر، قدرت خرید کالاهای دستمزدی تشکیل می‌شود. به این ترتیب راه پنداشت سرمایه به‌عنوان ذخیره مزد باز شد که بعدها از جانب اسمیت (Adam Smith: ۱۷۲۳-۱۷۹۰)، ریکاردو (David Ricardo: ۱۷۷۲-۱۸۲۴) و به‌خصوص استوارت میل (John Stuart Mill: ۱۸۰۶-۱۸۷۳) تشریح شد. از پنداشت کانتی‌لون نتیجه می‌شود که کالای تشکیل‌دهنده سرمایه ثابت و در گردش را می‌توان با مقادیر زمین و کار به‌کار رفته در تولید نشان داد. به‌همین جهت در سطح اقتصاد کلان، هزینه مزد و مواد خام، مبیّن ارزش سرمایه است. [۱۶]
واگی، جانی و گروئن وگن، پیتر، تاریخ مختصر‌اندیشه اقتصادی (از مرکانتیلیسم تا پول‌باوری)، ترجمه غلامرضا ارمکی، تهران، نی، ۱۳۸۷، چاپ اول، ص۸۱-۸۳.
۳.۱۰ - جمعیتاو در مقوله جمعیت جمله مشهوری دارد که می‌گوید: جمعیت بشر در صورتی‌که همواره لوازم تامین حداقل معیشت را دارا باشد، مثل موش زیاد می‌شود. [۱۷]
دادگر، یدالله، تاریخ تحولات‌اندیشه اقتصادی (آزمونی مجدد)، قم، انتشارات دانشگاه مفید، ۱۳۸۳، چاپ اول، ص۲۰۶.
۴ - پانویس
۵ - منبعسایت پژوهه، برگرفته از مقاله «ریچارد کانتی لون»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۱۲/۲. رده‌های این صفحه : مقالات پژوهه
|